Colombiaanse (schoon)moeders

Als er één heel groot cultuurverschil is tussen Nederland en Colombia is het zeker iets dat met familie te maken heeft, en dan met name de moeders. Je Nederlandse schoonmoeder voor een paar weken op bezoek is al best wat. Op dit moment logeert mijn Colombiaanse schoonmoeder voor drie weken bij ons en daarmee heeft ze in totaal in dit ene halfjaar al bijna twee maanden bij ons thuis doorgebracht. Een mooi moment dus om dit cultuurverschil wat betreft (schoon)moeders eens aan te kaarten.

Mijn schoonmoeder woont net als bijna de rest van de gigantische familie van vriendlief in Barranquilla, een uurtje vliegen naar het noorden van Colombia. Dat betekent dat het vrij makkelijk is om hier op bezoek te komen. Zo’n vijf keer per jaar een paar weken. In ons hele kleine huis. Nu is mijn schoonmoeder heel lief en aardig en zorgzaam, maar er zijn toch wat typische Colombiaanse dingetjes die maken dat ik me soms nogal ongemakkelijk voel.

Eerst wat Colombiaanse-ouders-achtergrond. In Nederland zijn ouders heel lang heel zelfstandig. De meeste kinderen zien hun ouders niet een paar keer per week en als er iets in huis gedaan moet worden of ze willen op vakantie of iets dergelijks, kunnen ouders van over de 65 jaar dat nog steeds heel goed zelf regelen. En kinderen willen ook absoluut niet dat paps en mams elke dag langskomen om kinders eens even lekker te betuttelen. Hier in Colombia is dit totaal anders. Zoonlief belt bijna elke dag met mams en regelt bijna alles voor haar. Vliegreizen, financiën, andere beslissingen, nieuwe grote aankopen, enz. Toen mijn vriend in Nederland was en mijn vader op de ladder het huis zag schilderen struikelde hij zowat over zijn eigen verbazing en werd hij zo ongeveer boos op mij dat ik mijn vader dit gewoon zomaar liet doen. Colombiaanse ouders worden helemaal door kinders verzorgd, met name door de zoons. Zo werkt het hier.

Andersom is dat trouwens ook zo. Zodra schoonmoeder op bezoek is, verandert opeens het één en ander. Zoonlief wordt in de watten gelegd. Eten wordt gekookt, sap gemaakt, de vloer gebezemd. De gezonde levensstijl wordt aan de kant geschoven voor de “gezonde” hap van moeders. Er wordt veel groente gekookt, maar dat is echt niet meer gezond als je er bakken zout, liters olie, crème en brokken kaas doorheen gooit. Daar komt dus een verschil in het begrip ‘gezond’ bij kijken, een verschil tussen Nederland en Colombia dat behoorlijk groot is.

En dan familie. Zussen die op loopafstand wonen. Waar regelmatig een soort van wie-het-snelst-kan-praten-en-daarbij-zoveel-mogelijk-woorden-in-één-zin-kan-proppen-en-deze-woorden-zo-hard-mogelijk-kan-uitspreken spelletje mee wordt gespeeld. Dat kan heel grappig zijn, maar wordt voor mij als nuchtere Hollander al snel vermoeiend.

Ook moet ik er erg wennen aan dat mi casa es tu casa hier behoorlijk letterlijk wordt genomen. Soms heb ik het gevoel dat het hele huis wordt overgenomen. We hebben twee badkamers en dat vind ik met name ideaal als er bezoek komt, en dat betekent ook dat onze badkamer dus gewoon privéterrein is. Ja ik weet het, er ontbreekt een stukje Colombiaanse gastvrijheid in mijn bloed, al moet ik zeggen dat ik mezelf aardig gastvrij vind. Maar als mensen gewoon maar in mijn badkamer dingen gaan pakken voel ik me daar simpelweg niet helemaal prettig bij. Of soms wanneer spullen in de keuken opeens verplaatst worden of zelfs worden weggegooid onder het mom van ’troep’. Dat soort dingen, waar ik niet zo goed mee om kan gaan. Ligt dit aan mij of is dit echt heel Hollands?

Vriendlief is opgegroeid in een huis vol met familie in een miljoenenstad. Altijd mensen om hem heen. Die zich allemaal onwijs met elkaar lopen te bemoeien. Tegenover het kleine gezinnetje met een kleine familie in een klein huisje in een klein dorpje met veel privacy en rust waarin ik ben opgegroeid. Ik heb mijn plekje nodig. Ben graag op mezelf. Ben zelfstandig, regel graag alles zelf. Mijn ouders hoeven hier ook niet in te trekken. Vriendlief houdt juist van mensen om zich heen. De huidige situatie is ook heel Colombiaans. Hoe verschillend kan het zijn? Logisch dus dat dit voor mij nogal bijzonder is. Ik kan me ook zo voorstellen dat de Colombianen de Hollandse familie-instelling ook heel gek vinden.

Natuurlijk is het allemaal juist heel lief en goed bedoeld. Dat uren in de keuken staan en van alles koken wat vervolgens in bakjes in de vriezer belandt. Voor ons. Ze wil graag verzorgen. Heel lief natuurlijk. En de cocos-rijst die schoonmams maakt is overheerlijk. Ze is ook gewoon een schat, mijn schoonmoeder. En aardig en gezellig. En ze zit eigenlijk het grootste deel van de dag gewoon op de bank tv te kijken. Stiekem ben ik eigenlijk best heel gelukkig met mijn schoonmoeder. Ze is gewoon heel Colombiaans. En ik ben heel Nederlands. Kan ik me hier ooit volledig aan aanpassen en me er prettig bij voelen? Ik denk het niet. Maar dan nog, het is schoonmoeder, de moeder van vriendlief. Die juist erg geniet van haar aanwezigheid. Die al best veel rekening met mij houdt in dit verband (hij zou er geen problemen mee hebben als ze hier gewoon permanent bij ons intrekt, ik bedoel maar). En ik kan ook nog goed met schoonmoeder overweg. Onderdeel van het inburgeringsproces dus. Als Nederlandse in Colombia: soms best een uitdaging.