Ik zit aan tafel achter de computer als opeens het huis in Bogotá begint te bewegen. De gordijnen, de televisie en het water in mijn glas. Eerst denk ik nog dat er een zware vrachtwagen voorbij rijdt, maar als ik naar het raam ren en mensen hoor schreeuwen drinkt het als een klap tot me door: een aardbeving. Ik pak mijn telefoon, sleutels en schoenen en ren op mijn sokken één verdieping naar beneden, het gebouw uit. Op 10 maart 2015, 161 kilometer onder het aardoppervlak bij La Mesa de Los Santos, honderden kilometers ten noorden van Bogotá, was de aardkorst wild aan het schokken. Een kracht van 6.4 op de schaal van Richter om precies te zijn. Ook mijn lichaam trilde inmiddels net zo erg als de aarde, toen ik besefte wat er was gebeurd. De eerste aardbeving ooit die ik meemaakte was een feit. En het bleef helaas niet bij deze. Hoe zit het met aardbevingen in Colombia en waarom is La Mesa de Los Santos een bezoekje waard?
Aardbevingen in Colombia
Colombia ligt in een hoog-risico gebied wat aardbevingen betreft. Het land ligt aan de Pacifische Ring van Vuur, een gebied dat bekendstaat om de vele aardbevingen en vulkaanuitbarstingen veroorzaakt door diverse subductiezones van tektonische platen. Colombia ligt op twee belangrijke subductiezones, namelijk op de Nazcaplaat met de Zuid-Amerikaanse Plaat en op de Zuid-Amerikaanse Plaat met de Caribische Plaat. De zones met een verhoogd risico op aardbevingen zijn Nariño, Chocó, Caldas (Manizales) en Santander (Barichara, San Gil).
Elke dag vinden er meerdere aardbevingen plaats in Colombia, meestal met een kracht van rond de 1 a 2 op de schaal van Richter. Regelmatig vinden er zwaardere bevingen plaats en na vele jaren van observatie kan er een beeld gegeven worden van de frequentie.
Elk jaar zijn er zo’n zeven aardbevingen met een kracht tussen de 5.0 en 5.9 op de schaal van Richter en ongeveer één aardbeving met een kracht tussen de 6.0 en 6.9. Elke vijf jaar is er een aardbeving met een kracht tussen de 7.0 en 7.9 op de schaal van Richter en elke 30 jaar een aardbeving met een kracht van 8.0 of hoger.
De meest heftige aardbevingen in de geschiedenis van Colombia
De aardbeving die de boeken in gaat als dodelijkste aardbeving ooit in Colombia, vond plaats op 25 januari 1999 in Armenia, Quindío (het koffiegebied). De aardbeving had een kracht van 6.4 op de schaal van Richter en werd in de dagen daarna gevolgd door 13 naschokken.
De stad Armenia werd verwoest, bijna 2000 mensen lieten het leven en er waren zo’n 4000 gewonden. Daarnaast was de impact op de economie groot, daar vele koffie-finca’s in de omgeving eveneens waren ingestort.
In de geschiedenis van het land vonden meer zware aardbevingen plaats. Mocht je geïnteresseerd zijn in een complete lijst: die vind je hier.
Aardbevingen in Bogotá
Veel Colombianen zijn gewend aan de frequente aardschokken, maar in grote steden zoals Bogotá heerst er meer angst.
De hoofdstad is kwetsbaar door de ligging bij twee breuklijnen en doordat een groot deel van de stad is gebouwd op de zandbodem van een drooggelegd meer. Door het hoge risico op aardbevingen heeft Bogotá eigen regelgeving omtrent de bouw van huizen en flats, apart van de rest van het land. Helaas houden veel informele aannemers zich niet aan deze regels, omdat dat tevens duurdere bouwmaterialen betekent.
In 1917 was de laatste zware aardbeving in Bogotá, en er wordt al jaren gespeculeerd dat de stad van bijna 9 miljoen binnenkort weer een ‘big one’ kan verwachten. Tot op heden is deze gelukkig uitgebleven, maar als er toch een grote aardbeving komt zullen de gevolgen niet te overzien zijn.
La Mesa de Los Santos: waar de aarde elke dag beweegt
Hoewel er in heel Colombia regelmatig aardbevingen plaatsvinden, is er één plek waar de aarde 365 dagen per jaar beeft. In La Mesa de Los Santos zijn er elke dag tussen de 20 en 40 aardbevingen, de meeste met een kracht tussen de 1 en 3 op de schaal van Richter. Daarmee is La Mesa de meest seismische plek in Colombia.
La Mesa de Los Santos is een bergplateau op 1600 meter hoogte met uitzicht over de indrukwekkende Chicamocha Canyon. Het plateau vind je zo’n 40 minuten rijden van Bucaramanga en iets dichter bij San Gil. La Mesa de Los Santos kenmerkt zich met name door mooie plattelandshuizen en grote percelen. Het is een populaire weekend-bestemming voor inwoners uit de omgeving. De inwoners zijn compleet gewend aan de dagelijkse bewegingen van de aarde en maken zich dan ook weinig druk.
Wat is er te doen in La Mesa de Los Santos?
Naast de status van plek-waar-de-meeste-aardbevingen-plaatsvinden is een bezoekje aan La Mesa de Los Santos ook de moeite waard.
Canyon Chicamocha & paragliding
Canyon Chicamocha is een niet te missen stukje Colombia. De natuur is fantastisch mooi en de bergen indrukwekkend. Het meest bekende stukje Chicamocha is natuurlijk Panachi, oftewel: Parque Natural Chicamocha. Hier vind je een kabelbaan die je voor veel geld naar La Mesa de Los Santos brengt. Ook kun je hier paragliden en genieten van uitzichten op de indrukwekkende canyon. Lees hier meer over Panachi en paragliden in de Chicamocha Canyon. Ook leuk (en uitdagend): van San Gil naar Bucaramanga rijden en weer terug. Heel eng, maar prachtige uitzichten gegarandeerd.
Los Santos
Los Santos is het dorpje gelegen in de canyon. Het dorp telt zo’n 1200 inwoners en is helemaal wit. Ik moet er zelf nog heen, maar het schijnt erg schattig te zijn.
El Salto del Duende
Bij La Mesa de Los Santos vind je ook een mooie waterval. Helaas is het ook bij deze nog niet gelukt om te bezoeken, maar misschien past het wel in jouw reis. Kom in het regenseizoen voor de beste ervaring. Meer informatie vind je hier.
Maak een lange wandeling
In het jaar 1860 construeerde de Duitser Georg von Lengerke een wandeling vanaf het dorpje Los Santos naar Panachi. De wandeling begint op 1500 meter hoogte en loopt zo’n 32 kilometer naar beneden. Je begint met een temperatuur van rond de 18 graden, maar deze kan oplopen tot een graad of 36. Neem dus voldoende water mee.
Mercado Campesino (boerenmarkt)
De Mercado Campesino staat zeer goed bekend in de omgeving en de Colombianen zijn er lyrisch over. Persoonlijk vind ik niet dat je hiervoor een omweg hoeft te maken, maar als je van Duits bier en veel vlees houdt is het zeker de moeite waard.
Eet een arepa de choclo
Dé specialiteit in deze omgeving: een arepa gemaakt van mais en gevuld met kaas. Je krijgt de arepa in een maisblad en het is zeker erg lekker. Niet overslaan dus als je het ergens tegenkomt.
Vanaf waar heb je het mooiste uitzicht over de Chicamocha Canyon?
In La Mesa de Los Santos zijn er diverse punten vanaf waar je een prachtig uitzicht over de canyon hebt. De bekendste zijn uiteraard de stoppunten van de kabelbaan en vanuit de kabelbaan zelf, maar er is meer.
Een paar jaar geleden zat ik zelf in die kabelbaan, deze keer gingen we vanaf Girón met de auto richting La Mesa. Onderweg kom je prachtige punten tegen waar je kunt stoppen. Uiteindelijk is elke glimp op Chicamocha al fantastisch, dus als je geen auto hebt of weinig tijd, is Panachi een heel goede optie. Ook het punt vanaf waar veel paragliders de lucht in gaan is prachtig mooi. Hier lees je meer over uitzichtpunten over de Chicamocha Canyon. En wil je meer buiten de gebaande paden? Check dan dit uitzicht over de canyon en wandelingen in de omgeving.
Praktische informatie
Hoe kom je in La Mesa de Los Santos?
De makkelijkste manier om in La Mesa de Los Santos te komen is met de kabelbaan vanaf Panachi. Dit is wel prijzig en tijdens het hoogseizoen kun je bergen toeristen verwachten. En dus ook lange wachttijden. Ook de plek waar je uitkomt vind ik persoonlijk niet bepaald bijzonder. Maar zoals gezegd is het voor uitzichten over Chicamocha zeker de moeite waard. Een andere manier is via de weg met de auto of de bus vanuit San Gil, Girón of Bucaramanga. Hier vind je La Mesa de Los Santos op de kaart.
Verblijf
Om La Mesa de Los Santos te bezoeken is het niet nodig om daar ook te verblijven. Vanaf San Gil, Barichara, Girón of Bucaramanga is het immers een kort ritje. Toch zijn er wel veel mooie plekken in Los Santos en omgeving. Zeker als je wilt wandelen in de natuur of de regio op de mountainbike wilt verkennen, is een verblijf in La Mesa de moeite waard. Kijk eens hier voor inspiratie.
Voel je de aarde echt bewegen?
Als je meerdere dagen in de buurt van La Mesa de Los Santos verblijft is er een kans dat je een kleine aardbeving meemaakt. Echter, een aardbeving van 1 of 2 op de schaal van Richter voel je bijna niet. Daarnaast merk je van aardschokken vrij weinig als je in de auto of in de bus zit, tenzij het een heel hevige beving is.
Ikzelf ben nogal gevoelig voor aardbevingen. Ik heb een keer gehad dat ik mijn appartement uit rende terwijl niemand anders de aardbeving had gevoeld terwijl deze er wel was. Ook zat ik eens op mijn werk toen er een kleine aardbeving was die maar door een paar mensen, waaronder ik, werd opgemerkt. Bij een aardbeving met een kracht van 4 of meer op de schaal van Richter en je bent niet op de weg, dan is er een grote kans dat je deze voelt.
Heb jij wel eens een aardbeving meegemaakt?
In dit artikel staat een affiliatie link. Klik hier voor meer informatie.
17 reacties
Ik ben momenteel bezig de Lengerke trail te wandelen. Dag 1 ging van Barichara over Guane naar Villanueva. Dag 2 van Villanueva tot Jordan, de diepte van de Chicamocha canyon in. Daar slaap ik nu, naast de brug die over de rivier gaat. Vandaag kwam ik ook geen enkele niet-Colombiaan tegen, terwijl de hike goed aangeduid is en prachtige uitzichten telt. Morgen, dag 3, moet de canyon terug omhoog geklauterd worden naar Los Santos. Vroeg opstaan, want in het midden van de dag was het in de canyon vandaag pokkewarm (32 graden bij half bewolkt weer). Een onbekend gebied voor Europeanen zo te zien.
Hoi Ruben, wat ontzettend leuk! En wat bijzonder dat je bij de brug in Jordan slaapt. Toen ik daar was leek het dorp totaal uitgestorven, heel bijzonder. En snikheet inderdaad. Mooie hike die je doet zeg, heel veel plezier!
Ook in Nederland komen ze voor, weet ik, maar zover ik weet, nog nooit eentje mee gemaakt. En jij, whooooooo dat moet best eng zijn als het dan gebeurt, pfffffffffffffff
X
Ja in Groningen tegenwoordig, door de gaswinning. En in Limburg ook volgens mij. Alleen niet van die heftige van 8.0 ofzo. Maar vervelend is het wel. Ons appartement in Bogotá zat ook vol met scheuren van de bevingen.
Interessant artikel! Lijkt me echt doodeng om mee te maken. Wij waren in Japan op een plek waar ze ook bijna dagelijks aardbevingen meemaken. Ben nog steeds blij dat er niks gebeurde toen wij er waren hihi.
Ja is echt niet leuk, ik ben er ook best wel bang voor en blij dat ik niet meer in een flat woon. Ik voel een aardbeving al als het maar een minibeetje beweegt. Jimmy merkt er nooit van van en ik zit dan de hele dag gespannen haha. Japan is nummer 1 volgens mij wat aardbevingen betreft, zou je idd zomaar meegemaakt kunnen hebben!
ooit in Nederland gevoeld. Hier gelukkig niet. Lijkt me wel eng als alles begint te schudden.
Was vanmiddag in Frank Slide en daar is een berg gaan glijden begin vorige eeuw. Afschuwelijk. Ze meten elke dag dat het ook elke dag iets moved. Het idee alleen al. Natives willen er niet wonen omdat ze weten dat de Mountain moves. Ze hadden gelijk.Maar brr was happy weeruit de Rockies te rijden.
Groeten goede Kerstdagen!!
Wilma
Oh wat eng! En echt heel apart dat je het precies in Nederland hebt gevoeld haha 🙂 Ik vind het ook echt doodeng. Ben ook best wel blij dat ik niet meer in een flat woon. Liefs!
Interessant verhaal! Ik weet het nog goed, pas een paar maanden in Colombia, je was echt bang. En nu hoort het kennelijk bij je leven.
Xxx
Pff ja echt eng was dat. Alle andere keren ook, maar die waren minder heftig. Vind het nog steeds eng, maar meer in de flat dan nu. Is toch wat veiliger met aardbevingen om niet in een flat te wonen haha 🙂
Mooi verhaal weer, Sabine. En het spreekt ons extra aan, want wij waren daar, met die kabelbaan, een maand geleden. Het smaakt naar meer dus we lj
Komen zeker nog eens terug. Dan verder met de bus naar het noorden dus over land naar Santa Marta, en carnaval vieren in Baranchilla. Dat staat op mijn wish list. Iets anders er was half jaar geleden toch een ramp met overstromingen en landslides in het zuiden. Was dat in Pasto?
Ja jullie zijn daar geweest! Jimmy komt uit Barranquilla wist je dat? Ik moet ook nog altijd eens dat carnaval meemaken, maar ben er niet echt fan van haha 🙂 Die aardverschuivingen en overstromingen waren in Mocoa, vlakbij Pasto inderdaad. Ze zijn nog steeds aan het opbouwen, bijna een jaar later…
Ja, ik weet dat Jimmy daar vandaan komt. Het carnaval begin op 10 feb, dan zijn we net 4 dagen weg. Ons visum verloopt op 7 feb, jammer had toch eens uit moeten zoeken of het makkelijk verlengd kan worden, dan hadden we gewoon 10 dagen later gevlogen en nog effe van Cartagena naar Barranquilla terug gegaan. Nou ja, weer een reden om terug te keren naar Colombia. Denk aan een combinatie met Ecuador, kan je veilig de grens over van Quito naar Pasto?
Het lijkt me heel eng om een aardbeving mee te maken! Zelf ben ik er blijkbaar niet zo gevoelig voor, want de paar keer dat er een (kleine) aardbeving was op reis, onder andere in Tadzjikistan, ben ik er gewoon doorheen geslapen!
Heerlijk! In mijn slaap zal ik het ook niet snel voelen denk ik, alleen als het heel heftig is natuurlijk. Die eerste heftige aardbeving maakte wel dat ik bijna niet meer durfde te douchen en te slapen uit angst dat er weer een zou komen haha. De Colombianen verklaarden me voor gek haha 😛 Die zijn het zo gewend.
Hier in Nederland heb ik ooit toen lag ik in bed, midden in de nacht een trilling gevoeld, zelf dacht ik dat ik raar aan het trillen was, ik was nog slaperig, toen ik de volgende dag hoorde dat hier een aardbeving geweest was.
Echt zo apart, in Nederland… Gelukkig zijn daar minder flatgebouwen. Dat vond ik ook vooral eng. Als de boel instort komt alles op mij. Dat is nu gelukkig niet meer.