Zoals je misschien al weet: ik ben dol op poncho’s. Thuis heb ik er meerdere, die ik vaak gebruik. Colombia is net als andere landen in Zuid-Amerika een echt poncho land. Met name in de koudere gebieden in het Andesgebergte. Jimmy (mijn ex-man) wilde ook dolgraag een poncho. Met een zwarte hoed. De typische klederdracht voor de Colombiaanse man in de kleine Andes-dorpjes. Toen we in Paipa waren, kocht hij zijn eerste poncho. Of eigenlijk, een ruana. Tijdens ditzelfde weekend gebruikte hij zijn gloednieuwe ruana veelvuldig, en kwamen we achter een wel heel bijzondere eigenschap van dit simpele kledingstuk. Wat precies? Lees het hier!
Ruana versus poncho: wat is wat?
Een poncho is een kledingstuk die van origine uit Argentinië en Chili komt, maar al snel ook in andere Zuid-Amerikaanse landen werd gebruikt. De poncho is rechthoekig van vorm met een gat in het midden voor het hoofd. Het kledingstuk is met name bedoeld om het lichaam warm te houden, maar deze functie hangt af van het land en de regio. Een poncho kan gemaakt worden van verschillende soorten stoffen, zoals schapenwol, alpaca, katoen, polyester of een mix van materialen.
In heel Zuid-Amerika gebruikt met de term ‘poncho’ voor bovenstaand kledingstuk, behalve in Colombia en Venezuela. Hier noemen ze een poncho namelijk ruana. Een poncho bestaat ook in Colombia, maar die naam wordt meer gebruikt voor een plastic kledingstuk tegen de regen. Daarnaast is een poncho in Colombia een dun kledingstuk van katoen, dat wordt gebruikt in warme gebieden. De traditionele ruana is lang (over de heup) en dik en gemaakt van 100% schapenwol. Echter, ook kledingstukken met dezelfde vorm gemaakt van bijvoorbeeld katoen worden een ruana genoemd.
5 leuke weetjes over de Colombiaanse ruana
- Het dorpje Nobsa in Boyacá staat bekend om de typische ruana, en de kwaliteit is zo goed dat de ruana’s daar gemaakt, worden geëxporteerd naar Spanje, Italië en de VS. Mijn eigen geliefde witte ruana heb ik ook uit Nobsa.
- Er zijn in Colombia twee feesten ter ere van de ruana: el Día Mundial de la Ruana (de wereld ruana dag) in Nobsa (tussen 1 en 3 juni) en el Festival Nacional de la Ruana, el Pañolón la Almojábana y el Amasijo en Paipa (in maart).
- In 2009 maakten 25 vakmannen in Nobsa de grootste ruana ooit ter wereld, namelijk 25 meter lang en 8 meter breed. Hiervoor hadden ze ongeveer 750 kilo wol nodig. Het grote kleed werd vervolgens in stukken verdeeld waar ze 350 ruana’s van maakten.
- De ruana in Boyacá wordt gekenmerkt door aardetinten, terwijl in andere Colombiaanse regio’s de ruana’s donkerder van kleur zijn, zoals grijs, blauw of zwart.
- Ken je de beroemde Colombiaanse wielrenner Nairo Quintana? Hij komt uit Boyacá en in 2014 maakten de inwoners van het dorpje Cómbita vele roze ruanas als eerbetoon.
Het verrassende verhaal van Jimmy en zijn ruana
Tijdens ons verblijf in het bijzondere Casa Yerbabuena in één van Colombia’s mooiste departementen Boyacá, kocht Jimmy zijn ruana. Samen met een mooie zwarte hoed. In deze regio zie je veel mannen, maar ook vrouwen, met een ruana en hoed lopen, en opeens hoort Jimmy daar nu ook bij. Het is regenseizoen en door de hoogte van zo’n 2800 meter is het in Boyacá behoorlijk fris. Buiten regent het.
De volgende dag begint de regen al vroeg, maar toch willen mijn vriendin Marcella, die op reis is in Colombia, en Jimmy gaan paardrijden. Er zijn maar twee paarden beschikbaar en ik blijf liever in de finca, dus die keus was snel gemaakt. De regen stopt voor even en dit is hét moment om op het paard te stappen.
Voor de kou en de regen is Marcella gehuld in een spijkerbroek en een warme en zogezegd waterdichte jas van het merk Columbia. Jimmy pakt meteen zijn kans en stapt als een echte cowboy op het paard in een lange broek met daarboven zijn nieuwe ruana en zwarte hoed. Als ze vertrekken is het nog steeds droog en ik wandel een stukje met ze mee totdat ze uit het zicht zijn.
De route te paard gaat nog hoger de bergen in en duurt zo’n 1,5 uur. Na een minuut of 15 begint het weer te regenen. En voor wie bekend is met regen in het Andesgebergte: dat kan er behoorlijk hard aan toe gaan. Zo ook nu. Terwijl ik me door de modder worstel terug naar de finca, zijn Marcella en Jimmy met hun paarden ergens midden in de bergen helemaal nat aan het regenen.
Ik zet een stoel onder een afdakje en ga met mijn eigen ruana’s heerlijk buiten zitten. Om mij heen kletteren de dikke druppels op de stenen vloer en in de dakgoot. In de kou geniet ik van het mooie uitzicht en de stilte om mij heen. Want behalve de druppels regen hoor ik helemaal niets. Ruim een uur later verschijnen Jimmy en Marcella weer op het erf. Het is sinds een minuut of vijf weer gestopt met regenen.
Met een big smile van beiden word ik begroet: wat hebben ze het ondanks de regen leuk gehad! De natuur, de uitzichten, de koeien en de paarden, heerlijk vonden ze het. Toch zijn ze allebei drijfnat geregend. Of tenminste: één van de twee. Regenkleding of paraplu’s hadden ze niet, en normaal gesproken is slechts drie minuten in een Colombiaanse regenbui van dit kaliber al voldoende om nat te regenen tot op je ondergoed. Bij één van de twee was dat ook bijna het geval. Maar nu is de vraag: wie is het natste geregend?
Wat niemand had verwacht van de ruana…
Je raadt het vast al: Marcella! Ondanks haar waterdichte jas van Columbia was zij natter geregend dan Jimmy. Sterker nog, terwijl haar jas bij de armen helemaal niet waterdicht bleek, is Jimmy nog steeds droog. De grote hoed heeft zijn nek droog gehouden, de ruana heeft zijn hele lichaam tot aan zijn knieën beschermd tegen het water. Toen hij dit zei stonden we hem even stomverbaasd aan te staren: hoe kan hij nu helemaal droog zijn terwijl hij alleen maar een lap wol over zich heen heeft?
De Colombiaanse poncho: het perfecte kledingstuk tegen kou, wind én regen
De ruana is een zwaar en dik kledingstuk van 100% schapenwol, en die heeft alle regen tegen gehouden. Als je er aan voelt is het lichtelijk vet; de druppels blijven er gewoon op liggen. Nu snap ik ook meteen waarom al die mensen in het regenachtige Andesgebergte altijd met een ruana lopen: het functioneert ook als regenjas! Daarnaast, omdat de onderkant open is en het is gemaakt van natuurlijk materiaal, blijf je er warm en droog in en ademt het tegelijkertijd perfect. Ik vraag me meteen af waarom dit niet meer wordt gebruikt in Nederland tegen de regen…
Onze auto vol met schaap
Slechts een paar uurtjes na het paardrijden moesten we uitchecken om weer terug te gaan naar Bogotá. Een ruana droogt niet snel en moest dus nat mee in de auto. Wegens de grootte van het kledingstuk hebben we het over de achterbank gelegd om enigszins te kunnen drogen. Maar weet je wat er gebeurt met schapenwol dat nat is? Dat gaat nóg meer ruiken. De hele volgepakte auto rook dus de hele weg enorm naar natte schaap…
Een ruana kopen in Colombia
Hoe leuk is het om een echte ruana mee naar huis te nemen? Ikzelf heb mijn witte poncho ook gebruikt toen ik even terug was in Nederland, in het koude december. Heerlijk om warm te blijven en dus ook ideaal tegen wind en regen.
Waar koop je een ruana in Colombia?
Een ruana kun je kopen in Boyacá, waar deze veel wordt gebruikt, maar ook in de departementen Antioquia, Pasto en Caldas vind je ze. Het niet-toeristische dorpje Nobsa in Boyacá, nabij Lago de Tota, staat bekend om de traditionele ruana’s die ze daar verkopen en is dus de ideale plek. Echter, in heel de regio kun je terecht om jouw ruana te vinden.
Hoeveel kost een ruana?
De prijzen hangen af van het type en materiaal. Voor een traditionele ruana van 100% schapenwol betaal je al snel een bedrag tussen de 80 en 120 euro.
Waar moet je op letten bij het kopen van een ruana?
Als je zoveel geld betaalt voor een ruana wil je natuurlijk wel een echte hebben. Kijk goed of de ruana echt in Colombia is gemaakt (als er geen labeltje in zit zal dit vaak zo zijn) en vraag naar het materiaal.
Wil je 100% schapenwol? Dan is het handig te ruiken aan de ruana en deze goed te bekijken. Een echte ruana ruikt namelijk behoorlijk naar schaap en is dicht in elkaar geweven zonder gaatjes er tussen. Ook voelt de stof lichtelijk vet aan. Je kunt natuurlijk ook een ruana kopen van een andere stof en kleuren. Kijk onderstaande video maar eens voor leuke inspiratie!
Het Colombiaanse ruana-lied: hier word je vrolijk van!
De ruana is in Colombia zo enorm populair, dat er zelfs een lied over is gemaakt. Ik garandeer je: hier word je echt vrolijk van! Kijk en geniet!
22 reacties
[…] mijn zoektocht naar de oorsprong van de cape en poncho kwam ik op een blog van Sabine terecht. Waarin stond beschreven dat een poncho in Colombia “Ruana” heet. Na haar […]
Wat leuk om wat meer te weten over een ruana. Ik zocht een naam voor wat ik aan het haken ben. Een poncho heeft naar mijn idee een ander model. Ik ben een vierkante lap aan het haken, aan de voorkant open. Op de plaatjes die ik bij jou zie is de ruana meestal dicht, maar als ik ruana google zie ik ze ook open aan de voorkant. Dus mijn patroon gaat heten; “Ruana in granietsteek”. Ik zet er een link van jouw blog bij, zodat iedereen het kan lezen. Dank je wel voor de uitleg en de gezellige muziek. (duurt nog wel een maandje voor het af is)
Hoi Marjo, dankjewel voor je leuke reactie! De ruana heeft ook meerdere vormen, dus dat kan zeker. Ik ben heel benieuwd hoe jouw ruana wordt, stuur me zeker even een foto als ‘ie af is! Ik ben echt verslaafd aan die dingen. Ben nu even in Buenos Aires en heb één van mijn ruana’s meegenomen. Heerlijk voor als het thuis koud is!
Wat leuk en interessant om te lezen! En zulke leuke en mooie foto’s weer, love it <3
Dankjewel! Zijn ook zo leuk die poncho’s 😀
Leuk! Met dat bagger weer hier…… en ik naar Colombia…. heb je een goed adres in Bogota zelf?
En ik las ergens dat je met een uber ging. Is dat veilig?
Haha hier is het weer op het moment ook niet je van het 😛 Regenseizoen lijkt begonnen. Al is het vandaag nog opvallend droog… In Bogotá verblijven in Zona Rosa of Usaquen is leuk! Uber is veiliger dan taxi, je hebt alleen internet nodig en het is illegaal. Er zijn dus af en toe opstootjes helaas.
Whahaha die clip is zo leuk; ondanks dat ik er amper wat van versta, klinkt het echt ontzettend vrolijk. 🙂 Wat geinig dat uitgerekend Jimmy droog bleef, maar achteraf gezien ook wel logisch natuurlijk. Ik wil ook wel zo’n waterdichte warme schapenvacht, haha. :p
Ik wist er zo te lezen weinig van, maar vind ze wel altijd erg tof!
Haha ja ze zijn heel leuk en vooral lekker warm 😀
Haha wat is die clip toch leuk! Leuk artikel weer en ik heb weer wat geleerd hoor. Ik heb tijdens de zwangerschap veel poncho’s gedragen, gewoon van stof niet van plastic ;-), omdat mijn winterjas niet meer dicht kon.
Haha ja toffe video he! 😀 Handig trouwens poncho’s voor tijdens de zwangerschap! Daar had ik dus nog niet eens over nagedacht 🙂
Wat een leuk artikel weer. Natte schapenvacht lijkt mij helemaal niks maar het feit dat ie je droog houdt is natuurlijk wel helemaal top!
Dankjewel! Haha ja het ruikt echt enorm, maar droog is een poncho heerlijk!
Ik wist dus helemaal niets over de poncho/ruana. Leuke weetjes en verhaal erachter, geen idee dat het ook als regenkleding fungeerde. Inderdaad geen overbodig kledingstuk voor in Nederland. Alleen jammer dat we hier waarschijnlijk geen echte kunnen kopen.
In Nederland zou het juist zo heerlijk zijn, ook voor in huis om verwarming kosten te besparen 🙂 Ik gebruikte ze in Nederland echt vaak in huis, heerlijk warm! Inderdaad zal het wel even zoeken zijn voor een echte van 100% schapenwol, en als je ‘m vindt is ‘ie waarschijnlijk heel duur… beter een bezoekje aan Colombia brengen 😛
Leuk Sabine! Weer iets geleerd 🙂
Dankjewel, wat leuk!
Hahaha leuk!
Het staat Jimmy goed!
xxx
Ja mooi he! x
Leuk artikel Sabine, en inderdaad, ik werd er vrolijk van 🙂
Dankjewel Thea! Ik heb het nummer ook al diverse keren gekeken haha