Religie in Colombia | Hoe komt het geloof tot uiting in het dagelijkse leven?

6,K

Laten we het eens over religie hebben. Een belangrijk onderwerp in Colombia en iets waar je zeker mee in aanraking komt als je in Colombia op reis bent of hier woont. Hoe komt het geloof in God tot uiting in de Colombiaanse samenleving? Hoewel exacte cijfers ontbreken, lijkt zo’n 70% van de bevolking Katholiek te zijn. In het dagelijkse leven komt het geloof duidelijk naar voren. In de bus, op straat, in gesprek met iemand, in het taalgebruik, hoe mensen iets aanpakken en natuurlijk tijdens de feestdagen. God draait overuren in Colombia en lijkt verantwoordelijk voor bijna alles. In dit artikel geef ik een overzicht van typische uitspraken met het woord ‘God’ erin en wat ze betekenen, lees je wie de Colombianen eigenlijk écht aanbidden en wat je ervan merkt in het dagelijkse leven en tijdens je rondreis Colombia.

 

---

De meest bekende Colombiaanse uitspraken met het woord ‘God’

---

Elke dag als ik met vrienden, familie of collega’s in Colombia praat vliegen de woorden met ‘Dios’ (God) erin me om de oren. Met name de volgende uitspraken worden veel gebruikt.

Gracias a Dios

Betekent dankzij God, of God zij dank, en wordt op diverse manieren gebruikt in Colombia. Net als in Nederland bij een opluchting of als je ergens dankbaar voor bent. In Colombia is er echter nog een situatie waarin deze uitspraak naar voren komt. Als je een Colombiaan vraagt ‘hoe gaat het?’, zul je vaak het antwoord krijgen: heel goed, dankzij God.

Dios mío

Is ook in het Nederlands en Engels een veelvoorkomende uitspraak. Het betekent ‘oh my God!’ en wordt gebruikt bij verbazing of juist als er iets heel ergs is gebeurd.

Si Dios quiere en Dios dirá

Staan voor ‘als God het wil’ en ‘God zal beslissen’, om nog maar eens aan te geven hoe groot de verantwoordelijkheid van God is. Deze uitspraken worden zeer vaak gebruikt bij zo’n beetje alles waarover de persoon in kwestie geen controle heeft of denkt te hebben.

Que Dios te bendiga

Oftewel: ‘God zegene je’, wordt in Colombia bijna altijd gebruikt bij afscheid. Is de afspraak afgelopen? Dan wordt de ’tot ziens’ of ‘veel plezier’ steevast aangevuld met ‘God zegene je’. En niet alleen bij vrienden of familie. Ook als je simpelweg een broodje gaat kopen of als je iemand de bus in helpt wordt dit tegen je gezegd.

Ay Dios!

Wordt gebruikt als iemand heel enthousiast over iets is, heel bang of juist iets vreselijk vindt. Het betekent simpelweg ‘oh God!’ of ‘Jezus!’.

Que milagro de Dios

Is best een aparte. Het betekent letterlijk ‘wat een wonder van God’ en wordt op diverse manieren gebruikt. De manier waarop ik de uitspraak ken is wanneer iemand blij of verbaasd is je te zien. De eerste keer dat het tegen me werd gezegd was ik zelf nogal verbaasd… Inmiddels zeg ik zelf ook vaak ‘que milagro’ als ik iemand een tijdje niet heb gezien, wel zonder ‘de Dios’ erachter.

Que Dios se lo page

Is wel een héél bijzondere uitspraak. Colombianen vertrouwen niemand als het om geld betalen gaat en dus stellen ze heel graag iemand verantwoordelijk die uiteindelijk wel zal zorgen dat het geld toch binnenkomt. God is daarvoor natuurlijk de beste keus, want niemand gaat naar de Hemel rennen om het geld te halen dat ze nog zouden krijgen. De uitspraak ‘Que Dios se lo page’ betekent zoiets als ‘God zal je op één of andere manier betalen’. Echter, als iemand het tegen je zegt bedoelt die persoon eigenlijk: ‘sorry, maar ik zal je never nooit niet betalen’ of ‘het geld komt vast ooit een keer bij je aan’.

Ni Dios

Betekent simpelweg ‘niemand’. Het wordt gebruikt om te benadrukken dat het echt om ‘niemand’ gaat.

Vaya con Dios

Is net als ‘que Dios te bendiga’ een manier om gedag te zeggen. Het betekent letterlijk ‘ga met God’, maar de Colombianen bedoelen zoiets als ’tot ziens’. Deze versie wordt echter minder vaak gebruikt.

 

---

Maar in Nederland gebruiken we toch ook vaak religieuze woorden?

---

Ja, klopt! Echter, in Nederland worden deze woorden vaak gebruikt in een andere context en met een niet-religieuze bedoeling. Zoals ‘Oh my God!’ (onder andere bij verbazing). Ook worden de woorden ‘God’ en ‘Jezus’ vaak gebruikt in of als scheldwoorden. De kans dat iemand in Nederland ‘God zegene je’ tegen je zegt is toch iets kleiner. De kans dat iemand tegen je zegt dat God je wel zal betalen is zelfs vrijwel uitgesloten.

 

---

Colombianen houden van God, maar eigenlijk is het Kindje Jezus veel populairder

---

Say what? Ja, Colombianen houden van God, maar eigenlijk is het grootste plekje in hun hart (naast die van hun moeder natuurlijk) voor Niño Dios (Kindje Jezus) of Divino Niño (Goddelijk Kind). Waarom? Al vanaf heel jong wordt het kinderen geleerd dat Niño Dios degene is die ze geeft wat ze ook maar willen hebben, ongeacht hoe ze zich gedragen. De slagzin van Divino Niño is ‘todo lo que quieras pedir, pídelo por los meritos de mi infancia y nada te será negado‘. Oftewel: ‘alles dat je wilt, vraag het als verdiensten van mijn jeugd en niets zal geweigerd worden’. Alles wat je wilt, en je hoeft er niets voor terug te doen. Je begrijpt de populariteit van Kindje Jezus.

Niño Dios

Hoewel Niño Dios de zoon van God is, Jezus Christus, is de Colombiaanse versie wel heel bijzonder. Met zijn blonde haren, blauwe ogen, een voorliefde voor knalroze gewaden en wijd uitgestrekte armen wordt Kindje Jezus gezien als symbool voor bescherming, economische veiligheid en vrede. Het kan zomaar zijn dat je zijn naam op restaurants, kerken, winkels of scholen door het hele land tegenkomt. Ik kan helaas geen stockfoto vinden van de beroemdste baby van Colombia, maar als je hier klikt zie je direct wat ik bedoel.

 

---

De beschermheiligen van weggebruikers

---

De heilige Maagd Maria van de berg Karmel dient als beschermheilige van Colombiaanse chauffeurs. Hoewel de Maagd Maria populair is in veel Spaanstalige landen, waar ze de beschermheilige van diverse legers en de zee is, rijdt ze in Colombia mee in auto’s, taxi’s, bussen, vrachtwagens en op motoren. Klaar om de chauffeur te begeleiden en te beschermen, ongeacht in hoeverre deze de verkeersregels wel of niet aan zijn laars lapt. Sommige chauffeurs gaan nog een stapje verder en plaatsen een kleurig licht, soms zelfs flikkerend, naast de Maagd Maria. Wat hen en andere weggebruikers helaas alleen maar meer afleidt in plaats van beschermt.

 

---

Een kruis slaan, veilig of…

---

Ook een kruis slaan is de normaalste zaak van de wereld. Bij vertrek van het vliegtuig, als je in de auto stapt of een lange busrit maakt. Alex doet dit ook en we hebben het er weleens over gehad wat voor gevoel dat bij mij oproept. Want hoewel dit voor de Colombianen een manier is om veilig van A naar B te komen, roept het bij mij vooral angst op. Ik bedoel, waarom een kruis slaan voordat het vliegtuig opstijgt? Is dat nodig? Heb je informatie die ik niet heb? Verwacht je gevaarlijke situaties? Ik vertrouw geloof ik liever op de kunsten van de piloot of chauffeur.

 

---

Zo belangrijk is religie in Colombia | Wat je kunt verwachten als reiziger

---

Het is heel normaal om vragen over religie te krijgen als je in Colombia bent. Niet alleen als je er woont, maar ook als reiziger in Colombia. Wat is jouw religie? Naar welke kerk ga je? Zijn je ouders ook religieus? Waarom heb je geen kinderen, dat is toch een geschenk van God, een zegening? Enzovoorts.

De keren dat deze vragen aan mij zijn gesteld zijn niet meer op twee handen te tellen. Ik reageer altijd met respect, ook al denk ik er heel anders over. In enkele gevallen zeg ik dat ik wel in God geloof, maar niet praktiserend ben. Dat ik niet naar de kerk ga. Bijvoorbeeld in bepaalde familiesituaties of als ik weet dat het extra gevoelig ligt.

Soms vind ik het lastig om te antwoorden. Als mensen mij zeggen ‘Que Dios te bendiga’ of ‘Si Dios quiere’ reageer ik daar niet echt actief op, maar knik ik vriendelijk. Soms krijg ik best interessante vragen over het niet geloven in God en hoe ik dan dingen aanpak. En soms is het best leuk om er over te praten.

In ieder geval, als iemand er naar vraagt geef antwoord met respect. En dompel jezelf onder in deze bijzondere samenleving zo anders dan de Nederlandse.

 

---

Colombia blijft altijd verbazen met de lieve mensen en interessante cultuur. Zeker tijdens de feestdagen in december zijn de religieuze feesten en gewoonten heel bijzonder om mee te maken. Zoals De Nacht van De Kaarsjes. Bovendien vind je door het hele land, tot in de allerkleinste dorpjes, prachtige kerken. Vaak kleurrijk en zeer fotogeniek. Prachtig om te bezoeken tijdens je rondreis Colombia.

---