Guama: dons met een zoet randje

Colombiaanse supermarkten liggen bomvol met exotisch fruit. Ook niet zo gek als je je bedenkt dat hier zo’n 150 fruitsoorten bestaan. Ik heb al van alles gegeten waarvan ik nog nooit had gehoord. Zoals lulo of guanábana. Als ik langs de schappen loop weet ik vaak niet eens wat ik eigenlijk zie. En ook op straat verbaas ik me nog regelmatig. Gisteren bijvoorbeeld, toen ik met collega’s langs een karretje liep met langwerpige platte groene dingen. Een soort uit de kluiten gewassen snijbonen. Een fruitsoort, zo bleek. Mijn collega kocht er een paar, want dit moest ik proeven natuurlijk. Toen hij de vrucht openmaakte zag ik witte donzige katoenachtige ‘dingen’. Zoiets als mini-suikerspinnen. Ik pakte er eentje uit en stopte deze met enige aarzeling in mijn mond. Weer een bijzondere vrucht die ik aan mijn lijstje kan toevoegen. Maak kennis met: de guama.

De guama groeit aan een hoge boom afkomstig uit Zuid-Amerika, die met name bloeit in het regenseizoen. Door de vele bladeren en vertakkingen is de boom uitermate geschikt voor het leveren van schaduw en wordt vanwege die functie dan ook dankbaar gebruikt in koffie- en cacaoplantages. Maar hier blijft het niet bij. Want het blijkt dat een vrucht als deze voor van alles en nog wat kan dienen. Zo gebruiken inheemse volken in de Amazone de pitten en bladeren voor medicinale doeleinden, met name tegen diarree en ontstekingen. Ook wordt de gom van de boom gebruikt voor het maken van kleuren, om onder andere hoeden en manden mee te schilderen. En net als met vele andere vruchten, hebben de Colombianen ook van deze een gezegde gemaakt: salió como pepe de guama, wat wordt gebruikt als iets of iemand heel snel vertrekt. Zal wel komen door de glibberige eigenschap van de grote zwarte noot, die, als je niet uitkijkt, vliegensvlug door je vingers glipt.

Terwijl ik het katoenachtige fruit in mijn mond stopte, werd mij verteld om alleen het witte op te eten. Een soort dons raakte mijn lippen en zorgde voor een bijzonder spektakel in mijn mond. Na enig gestuntel met mijn tong kwam het witte katoen los van de grote zwarte pit. Aan de binnenkant van het donsachtige laagje zat een soort sappig randje met een aangename licht zoete smaak. Met enige moeite lukte het om de glibberige pit uit mijn mond netjes in mijn hand te deponeren. In gedachten verzonken vroeg ik me af wat ik hier eigenlijk van vind. Op mijn gezicht verscheen een glimlach. Ik pakte spontaan nog zo’n donzige lekkernij. Want het is een béétje vreemd, maar wél verassend lekker!